Allsherjarþingið,
viðurkennir að brýn þörf er á að konur alls staðar í heiminum njóti réttinda og grundvallarhugmynda er byggja á jafnrétti, öryggi, frelsi, heilindum og virðingu fyrir öllum mönnum,
gerir sér ljóst að slík réttindi og grundvallarhugmyndir eru hluti af alþjóðasamningum, meðal annars alþjóðayfirlýsingu um mannréttindi, alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi, alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi, samningi um afnám allrar mismununar gagnvart konum og samningi gegn pyntingum og annarri grimmilegri og ómannlegri eða vanvirðandi meðferð og refsingu,
viðurkennir að árangursrík framkvæmd samnings um afnám allrar mismununar gagnvart konum stuðlar að afnámi ofbeldis gagnvart konum og að yfirlýsing um afnám ofbeldis gagnvart konum, sem sett er fram í þessari ályktun, styrkir og stuðlar að því markmiði,
hefur áhyggjur af því að ofbeldi gagnvart konum komi í veg fyrir að jafnrétti, þróun og friður, sem fjallað er um í Nairobi-áætlun um framsókn kvenna, þar sem mælt var með ráðstöfunum til að vinna gegn ofbeldi gagnvart konum, og að samningur um afnám allrar mismununar gagnvart konum nái fram að ganga,
staðfestir að ofbeldi gagnvart konum er brot á réttindum og grundvallarfrelsi kvenna og skerðir eða kemur í veg fyrir að þær njóti þessara réttinda og frelsis og hefur áhyggjur af því hve illa gengur að vernda og stuðla að þessum réttindum og frelsi að því er varðar ofbeldi gagnvart konum,
viðurkennir að ofbeldi gagnvart konum er staðfesting á aldagömlu valdamisvægi kynjanna er leiddi til drottnunar karlmanna og mismununar gagnvart konum og hindraði öflugu framsókn kvenna og að ofbeldi gagnvart konum er einn af þeim grundvallarþáttum í samfélaginu er leiðir til þess að konur eru settar skör lægra en karlmenn, hefur áhyggjur af því að sumir hópar kvenna, til dæmis konur í minnihlutahópum, innfæddar konur, flóttakonur, farandkonur, konur er búa í sveitum eða einangruðum samfélögum, blásnauðar konur, konur á stofnunum eða í fangelsum, stúlkur, fatlaðar konur, eldri konur og konur á stríðstímum, eru einkum beittir ofbeldi,
hefur í huga niðurstöðu 23. mgr. í viðauka við ályktun efnahags- og félagsmálaráðsins 1990/15 frá 24. maí 1990 þar sem segir að ofbeldi gagnvart konum innan fjölskyldunnar og í samfélaginu sé ríkjandi og óháð efnahag, stétt og menningu og að brýnt sé að grípa til aðgerða til að koma í veg fyrir það,
hefur einnig í huga ályktun efnahags- og félagsmálaráðsins 1990/15 frá 30. maí 1991 þar sem ráðið mælir með frekari þróun alþjóðlegs gernings sem fjallar sérstaklega um ofbeldi gagnvart konum,
fagnar því að kvennahreyfingar vekja i auknum mæli athygli á eðli, alvarleika og umfangi ofbeldis gagnvart konum,
óttast mjög að tækifæri kvenna til að öðlast lagalegt, félagslegt, stjórnmálalegt og efnahagslegt jafnræði í þjóðfélaginu séu takmörkuð, meðal annars vegna þess hve algengt ofbeldi er,
er sannfært um í ljósi þess sem fyrr greinir að þörf er á víðtækri skilgreiningu á ofbeldi gagnvart konum, skýrri yfirlýsingu um þau réttindi sem eiga að tryggja afnám alls ofbeldis gagnvart konum, skuldbindingum ríkja um eigin ábyrgð og skuldbindingum hins alþjóðlega samfélags í heild um afnám ofbeldis gagnvart konum,
kunngerir eftirfarandi yfirlýsingu um afnám ofbeldis gagnvart konum og hvetur til að allra bragða verði neytt til að hún öðlist viðurkenningu og verði virt:
1. gr.
Að því er þessa yfirlýsingu varðar merkir hugtakið „ofbeldi gagnvart konum” ofbeldi á grundvelli kynferðis sem leiðir til, eða gæti leitt til, líkamlegs, kynferðislegs eða sálræns skaða eða þjáninga kvenna, einnig hótun um slíkt, þvingun eða handahófskennda sviptingu frelsis, bæði í einkalífi og á opinberum vettvangi.
2. gr.
Ofbeldi gagnvart konum felur í sér, en er þó ekki takmarkað við, eftirfarandi:
a) líkamlegt, kynferðislegt og sálrænt ofbeldi innan fjölskyldunnar, meðal annars barsmíðar, kynferðislegt ofbeldi gagnvart stúlkum á heimili, ofbeldi tengt heimanmundi, nauðgun í hjónabandi, skaði á kynfærum stúlkna og aðrar hefðir sem eru skaðlegar konum, ofbeldi annars en maka og misnotkun í gróðaskyni;
b) líkamlegt, kynferðislegt og sálrænt ofbeldi í þjóðfélaginu almennt, meðal annars nauðganir, kynferðislegt ofbeldi, kynferðisleg áreitni og hótanir á vinnustað, í menntastofnunum og annars staðar, þrælasala kvenna og þvingun til vændis;
c) líkamlegt, kynferðislegt og sálrænt ofbeldi stjórnvalda eða framið með samþykki stjórnvalda, hvar sem slíkt á sér stað.
3. gr.
Konur eiga rétt á því að njóta allra mannréttinda og grundvallarfrelsis til jafns við aðra á sviði stjórnmála, efnahagsmála, félagsmála, menningarmála, í einkalífi eða á hverju öðru sviði. Þessi réttindi fela meðal annars í sér:
a) rétt til að lifa;
b) rétt til að njóta jafnréttis;
c) rétt til frelsis og persónulegs öryggis:
d) rétt til að njóta réttaröryggis á við aðra;
e) rétt til að vera laus við hvers konar mismunun;
f) rétt til bestu líkamlegrar og andlegrar heilsu sem völ er á;
g) rétt til réttlátra og hagkvæmra vinnuskilyrða;
h) rétt til að þurfa ekki að þola pyntingar og aðra grimmilega og ómannlega eða vanvirðandi meðferð og refsingu.
4.gr.
Ríki ættu að fordæma ofbeldi gagnvart konum og ekki beita fyrir sig venjum, siðum eða trúarlegum ástæðum til að komast hjá skuldbindingum sínum að því er varðar afnám þess. Ríki ættu hið fyrsta að leita allra leiða til að afnema ofbeldi gagnvart konum og í því skyni að:
a) íhuga, hafi þau ekki þegar gert það, að fullgilda eða gerast aðilar að samningi um afnám allrar mismununar gagnvart konum eða láta af fyrirvörum sínum við samninginn;
b) láta af ofbeldi gagnvart konum;
c) gera sitt ítrasta til að koma í veg fyrir, rannsaka og, í samræmi við innlenda löggjöf, refsa fyrir ofbeldi gagnvart konum hvort sem ríkið eða einstaklingar eiga sök þar á;
d) bæta innlenda refsilöggjöf, löggjöf og stjórnsýsluaðgerðir til að refsa og bæta fyrir óréttlæti gagnvart konum sem þolað hafa ofbeldi; konur sem verða fyrir ofbeldi ættu að hafa aðgang að réttarkerfinu og, eins og kveðið er á um í innlendri löggjöf, að réttlátum og árangursríkum úrræðum vegna þess skaða sem þær hafa orðið fyrir; ríkin skulu einnig upplýsa konur um rétt þeirra til að sækja um bætur í gegnum réttarkerfið;
e) íhuga þann möguleika að móta innlendar aðgerðaráætlanir til að stuðla að verndun kvenna gegn hvers hvers konar ofbeldi, eða setja ákvæði í þessu skyni í áætanir sem eru fyrir hendi þar sem tillit er tekið til, eftir því sem við á, samvinnu einkarekinna samtaka, einkum þeirra samtaka er láta sig sérstaklega varða ofbeldi gagnvart konum;
f) móta víðtækar fyrirbyggjandi aðgerðir og lagalegar, stjórnmálalegar, stjórnsýslulegar og menningarlegar ráðstafanir til að stuðla að verndun kvenna gagnvart hvers konar ofbeldi og tryggja að konur verði ekki endurtekið fyrir ofbeldi vegna laga er taka ekki tillit til kynferðis fórnarlambs, fullnustureglna eða annarrar íhlutunar;
g) eitast við að tryggja, að því marki sem æskilegt telst í ljósi þess fjármagns sem fyrir hendi og, þar sem þörf er á, innan ramma alþjóðlegrar samvinnu, að konur sem orðið hafa fyrir ofbeldi og, eftir því sem við á, börn þeirra, fái sérhæfða aðstoð, svo sem endurhæfingu, aðstoð við umönnun barna og framfærslueyri, meðferð, ráðgjöf og heilbrigðis- og félagslega þjónustu, aðstöðu og meðferð, auk stuðnins og ættu að gera allar aðrar viðeigandi ráðstafanir til að stuðla að öryggi þeirra og líkamlegri og andlegri endurhæfingu;
h) setja í fjárlög ríkisins nægilegt fjármagn tl þess ð hluta starfsemi sinnar er lýtur að afnámi ofbeldis gagnvart konum;
i) gera ráðstafanir til að tryggja að lögregla og opinberir starfsmenn sem bera ábyrgð á framkvæmd stefnanna og eiga að koma í veg fyrir, rannsaka og refsa fyrir ofbeldi gagnvart konum fái þjálfun til að auka skilning þeirra á þörfum kvenna;
j) gera allar viðeigandi ráðstafanir, einkum á sviði menntunar, til að breyta félagslegu og þjóðfélagslegu hegðunarmynstri karla og kvenna og kveða niður fordóma, viðteknar venjur og allar aðrar venjur er grundvallast á hugmyndinni um að annað kynið sé óæðra eða æðra og um fastmótuð hlutverk karla og kvenna;
k) stuðla að rannsóknum, safna upplýsingum og taka saman gögn um ofbeldi á heimilum, um tíðni hinna ýmsu tegunda ofbeldis gangvart konum og um áhrif ráðstafana sem gerðar eru til að koma í veg fyrir og bæta fyrir ofbeldi gagnvart konum; þessi gögn og niðurstöður rannsókna verða birt opinberlega;
l) gera ráðstafanir er miða að afnámi ofbeldis gangvart konum sem eru sérlega berskjaldaðar gagnvart ofbeldi;
m) hafa í skýrslum sem þau leggja fram samkvæmt viðeigandi mannréttindasamningum Sameinuðu þjóðanna upplýsingar um ofbeldi gagnvart konum og ráðstafanir sem gerðar hafa veri til famkvæmdar þessari yfirlýsingu;
n) hvetja til þess að viðeigandi viðmiðmunarreglur verði settar til að stuðla að framkvæmd þeirra grundvallarhugmynda sem fram koma í þessari yfirlýsingu;
o) viðurkenna mikilvægi kvennahreyfinga og einkarekinna samtaka hvar sem er í heiminum við að vekja athygli á og draga úr ofbeldi gagnvart konum;
p) auðvelda og efla starf kvennahreyfinga og einkarekinna samtaka og vinna með þeim á minni og stærri svæðum og í löndunum;
q) hvetja til að samtök sveitarfélaga fjalli einnig um afnám ofbeldis gagnvart konum í áætlunum sínum, eftir því sem við á.
5. gr.
Stofnanir og sérskrifstofur Sameinðu þjóðanna ættu hver á sínu sviði af leggja sitt af mörkum til að réttindi og grundvallarhugmyndir þessarar yfirlýsingar verði viðurkenndar og komið til framkvæmdar og ættu í því skyni meðal annars að:
a) stuðla að alþjóðlegri samvinnu og samvinnu milli svæða með það í huga að skilgreina svæðaáætanir í baráttunni gegn ofbeldi, miðla reynslu og fjármagna áætlanir er miða að því að afnema ofbeldi gagnvart konum;
b) stuðla að því að haldnir verðir fundir og ráðstefnur með það í huga að vekja alla til umhugsunar um afnám ofbeldis gagnvart konum;
c) ýta undir samræmingu og samskipti mannréttindastofnana innan Sameinuðu þjóðanna svo að unnt sé að taka málefni tengd ofbeldi gagnvart konum föstum tökum;
d) taka með í greiningu samtaka og stofnana Sameinuðu þjóðanna á þjóðfélagsástandi og –vanda, má þar nefna reglulegar skýrslur um þjóðfélagsástandið í heiminum, könnun á því hvað helst einkennir ofbeldi gagnvart konum ;
e) hvetja samtök og stofnanir Sameinuðu þjóðanna til að taka upp í yfirstandandi áætlanir umfjöllun um ofbeldi gagnvart konum, einkum með hliðsjón af hópum kvenna sem eru sérstaklega berskjaldaðar gagnvart ofbeldi;
f) stuðla að því að settar verði viðmiðunarreglur eða leiðbeiningar varðandi ofbeldi gagnvart konum, þar sem tillit er tekið til ráðstafana sem um getur í þessari yfirlýsingu;
g) hafa í huga afnám ofbeldis gagnvart konum, eftir því sem við á, við framkvæmd mannréttindasamninga sem þær er aðilar að;
h) hafa samvinnu við einkarekin samtök um að takast á við ofbeldi gagnvart konum.
6. gr.
Ekkert í þessari yfirlýsingu hefur áhrif á ákvæði sem kunna að vera í löggjöf ríkis eða alþjóðasamningi, sáttmála eða öðrum gerningi sem gildir í ríki og stuðla enn frekar að afnámi ofbeldis gagnvart konum.
85. allsherjarþing
Sameinuðu þjóðanna
20. desember 1993