144. löggjafarþing 2014 - 2015

Með bréfi dags. 9. mars sl., var þess óskað, fyrir hönd starfshóps sem skipaður var til að fara yfir innihald lögreglunáms á grunn- og framhaldsstigi hér á landi, að Mannréttindaskrifstofa Íslands (MRSÍ), skilaði umsögn um innihald slíks náms.

Mannréttindaskrifstofa Íslands hefur ákveðið að taka framangreint frumvarp til umsagnar. Með frumvarpinu er gerð tillaga um að sameina í einni löggjöf ákvæði laga nr. 12/2010, um handtöku og afhendingu manna milli Norðurlandanna vegna refsiverðra verknaða (norræn handtökuskipun) og ný lagaákvæði er leiða af skuldbindingum Íslands vegna evrópsku handtökuskipunarinnar, sbr. samning milli Evrópusambandsins (ESB) og lýðveldisins Íslands og konungsríkisins Noregs um málsmeðferð við afhendingu milli aðildarríkja Evrópusambandsins og Íslands og Noregs, sem undirritaður var 28. júní 2006.

Mannréttindaskrifstofa Íslands styður frumvarpið og minnir sérstaklega á mikilvægi þess að aðgengi að myndefni fjölmiðlaveitna verði gert sem jafnast. Með því er farið að 7. gr. III. kafla tilskipunar Evrópuþingsins og -ráðsins 2010/13/ESB um að veita heyrnalausum og heyrnaskertum einstaklingum aðgengi að íslensku jafnt sem erlendu efni sem sýnt er í íslenskum veitum.

Mannréttindaskrifstofa Íslands (MRSÍ) styður frumvarp þetta enda ætti fólk almennt að fá að kalla sig því nafni sem það helst kýs. Rýmkun á núgildandi reglum er til dæmis til þess fallin að auðvelda Intersex fólki lífið, sem ætti þá að geta notað það nafn sem það hefur valið sér. MRSÍ geldur þó varhuga við ótakmörkuðum rétti foreldra eða forsjáraðila barna til að nefna þau.

Mannréttindaskrifstofa Íslands (MRSÍ) styður fyrirliggjandi frumvarp og fagnar því að varpa skal sterkara ljósi á að ofbeldisbrot eru alvarlegri ef tengsl geranda við þolanda er náið, heldur en almennt er um ofbeldisbrot. MRSÍ hefur trú á að með lagabreytingunni náist þau markmið, sem tilgreind eru í greinargerð með frumvarpinu, þ.e. að vernda þolendur enn frekar og minnka tíðni ofbeldis í nánum samböndum á Íslandi. Með frumvarpinu er, góðu heilli, farið enn lengra frá þeirri úreltu hugmynd að heimilisofbeldi sé fjölskyldumálefni einstaklinga.

Frumvarpið er liður í heildarendurskoðun laga um almannatryggingar. Er því m.a. ætlað að gera lögin skýrari með því að skilja frá kafla laganna sem fjallar um slysatryggingar sem og að uppröðun ákvæða um stjórnsýslu er breytt og ákvæði um markmið og skilgreiningar á hugtökum koma ný inn.

MRSÍ fagnar tillögunni og er sammála því að það sé löngu orðið tímabært að fullgilda valfrjálsu bókunina við samning S.þ. gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu.

Með frumvarpinu er lagt til afnám fangelsisrefsingar gegn brotum á ákvæðum almennra hegningarlaganna er lúta að tjáningu. MRSÍ telur að ýmislegt í frumvarpinu sé jákvætt og í takt við þróun á túlkun ákvæða alþjóðlegra mannréttindasamninga er lúta að tjáningarfrelsinu.

Með frumvarpinu er lagt til að tekin verði aftur breyting sem gerð var á lögreglulögum með lögum nr. 82/1986 þegar verkfallsréttur lögreglumanna var afnuminn.

Með tillögunni er lagt til að 20. nóvember verði helgaður fræðslu um mannréttindi barna í skólum landsins. MRSÍ fagnar tillögunni og telur hana afar jákvæða og geta stuðlað að aukinni þekkingu á barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og mannréttindum barna hér á landi.