132. löggjafarþing 2005 - 2006

Mannréttindaskrifstofan tekur ekki afstöðu til breytinga á umdæmum og sameiningu lögregluliða en telur jákvætt að starfræktar verði sérstakar rannsóknardeildir alls staðar á landinu sem hafi sérþekkingu til að sinna rannsóknum flókinna sakamála. Aukin sérþekking innan lögreglunnar stuðlar að auknu réttaröryggi borgaranna.

Fyrirliggjandi frumvarp er í samræmi við tilmæli alþjóðlegra eftirlitsstofnana á sviði mannréttinda og lagabreytingarnar til þess fallnar að auka réttarvernd kvenna og barna. Sérstök athygli er vakin á tilmælum þings Evrópuráðsins en þar lögð til lagaheimild til brottflutnings að ofbeldismanns af heimili. Verði frumvarp þetta að lögum er komið í veg fyrir þær afkáralegu aðstæður sem skapast við heimilisofbeldi þar sem fórnarlambið neyðist í flestum tilvikum til að yfirgefa heimilið en ekki ofbeldismaðurinn.

Frumvarpið kveður á um viðbót við 70. gr. þannig að náin tengsl geranda við brotaþola, sem þyki auka á grófleika verknaðar, geti leitt til þyngingar refsingu. Þá er nýrri grein bætt við hegningarlög: ,,Sá sem móðgar eða smánar maka sinn eða fyrrverandi maka, barn sitt eða annan mann sem er nákominn geranda, og verknaður verður talinn fela í sér stórfelldar ærumeiðingar, skal sæta fangelsi allt að tveimur árum”, brot gegn ákvæðinu sæta opinberri ákæru.

Mannréttindaskrifstofan fagnar efni frumvarpsins en með því skipa íslensk stjórnvöld sér í framvarðasveit á heimsvísu í tryggingu réttinda samkynhneigðra; verði frumvarpið að lögum er jöfn er staða samkynhneigðra og gagnkynhneigðra borgara í samfélaginu og í fjölskyldulífi viðurkennd.

Í athugasemdum við frumvarpið segir að með því sé ætlunin að gera nauðsynlegar breytingar á lögum um Schengen-upplýsingakerfið í Íslandi í samræmi við fjórar gerðir Evrópusambandsins, þ. á m. tvær sem kveða á um efnisbreytingar á Schengen-samningnum, meðal annars vegna baráttunnar gegn hryðjuverkum. Hér ber í upphafi að leggja áherslu á mikilvægi þess að tryggt sé að hvers kyns aðgerðir sem ætlað er að sporna gegn hryðjuverkastarfsemi samræmist mannrétttindareglum sem Ísland hefur undirgengist.